Het is niet toegelaten om de eerdere samenwerking(-ervaringen) te betrekken bij de toetsing van de offertes aan de vooropgestelde gunningscriteria. Bespreking van het arrest van de Raad van State van 19 oktober 2020, nr. 248.649.

Op 19 oktober 2020 oordeelde de Raad van State in zijn arrest nr. 248.649 dat eerdere eigen (positieve / negatieve) ervaringen van een aanbesteder wat betreft zijn samenwerking met een ondernemer niet mag worden betrokken bij de vergelijking van de diverse offertes. Een aanbesteder die dat wel doet, heeft volgens de Raad het gunningscriterium niet zorgvuldig gehanteerd waardoor de gunningsbeslissing aldus niet gesteund is op deugdelijke motieven.

De Lokale Politie Zone Minos schreef een overheidsopdracht voor diensten uit met als voorwerp ‘De schoonmaak gebouwen politiezone Minos voor een termijn van 60 maanden’.

De aankondiging en het bijzonder bestek vermeldden de volgende gunningscriteria:

Prijs / Weging: 50;
Het systeem voor kwaliteitscontrole en rapportering / Weging: 20;
Voorgestelde werkplanning / Weging: 15;
Sociale meerwaarde doorstroom en sociale tewerkstelling / Weging: 15.

Vier inschrijvers dienden een offerte in, waaronder de verzoekende partij (NV Laurenty), zijnde ook de huidige dienstverlener van de Lokale Politie Zone.

Na een toetsing van de offertes aan de gunningscriteria werd de offerte van de verzoekende partij als tweede gerangschikt, met een score van 80,63%, en die van de NV Care als eerste, met een score van 81,24%.

De verzoekende partij formuleerde middels een e-mailbericht een aantal vragen en bedenkingen bij het gunningsverslag. De aanbestedende overheid antwoordde dat in de puntentoekenning voor de beoordeling van gunningscriterium 2 (met betrekking tot de kwaliteitscontrole) rekening werd gehouden met het huidige verloop van de samenwerking.

Daar de verzoekende partij van mening was dat het verboden is om een inschrijver negatief te beoordelen bij de puntentoekenning op grond van beweerde tekortkomingen uit eerdere opdracht(en) vroeg ze de schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid van de gunningsbeslissing aan de Raad van State.

Oordeel Raad van State

Hoewel de aanbestedende overheid over een grote beoordelingsruimte bij de toetsing van de offertes aan de gunningscriteria beschikt, belet dit niet dat de Raad van State een rechtmatigheidstoezicht doorvoert.

Op grond van artikel 81 Overheidsopdrachtenwet 2016 dient de gunning van overheidsopdrachten te worden gegrond op de economisch meest voordele offerte en (enkel) op de door de inschrijvers daarin verstrekte informatie.

De Raad van State is van oordeel dat gegevens die verband houden met de uitvoering van de lopende opdracht niet tot de toetsing van de offertes aan de gunningscriteria kan behoren.

Aangezien de aanbestedende overheid in deze zijn beoordeling niet enkel heeft gesteund op een vergelijking van de inhoud van de offertes, maar mede op eigen bevindingen over de lopende samenwerking, is het gunningscriterium niet zorgvuldig gehanteerd en is de bestreden beslissing aldus niet gesteund op deugdelijke motieven.

Daadkrachtig optreden ingeval van een gebrekkige uitvoering is vereist…

Een aanbestedende overheid kan wel - op basis van de facultatieve uitsluitingsgronden uit artikel 69 van de wet overheidsopdrachten 2016 - een inschrijver uitsluiten van deelname aan een opdracht op grond van aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen bij de uitvoering van eerdere opdrachten, op voorwaarde dat deze slechte ervaring heeft geleid tot het nemen van ambtshalve maatregelen, schadevergoedingen of andere vergelijkbare sancties.

Dit veronderstelt aldus dat er, ingeval van een gebrekkige uitvoering van een opdracht, daadkrachtig wordt opgetreden door de aanbesteder en dat er te gepasten tijde sanctiemaatregelen worden opgelegd aan de in gebreke blijvende opdrachtnemer teneinde de gebrekkige uitvoering tegen te gaan én om toekomstige samenwerkingen te kunnen vermijden.

Auteur: Robin Depoorter, in samenwerking met Gitte Laenen.