Pro memorie: het Woonreservedecreet – spanningen rond ruimtelijke ordening en het eigendomsrecht

Op 27 juni 2023 werd het Woonreservedecreet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit decreet markeert een significante fase in de implementatie van de "bouwshift" die door de Vlaamse regering wordt nagestreefd. Het decreet introduceert een principieel bouwverbod in woonreservegebieden en legt zodanig een "stolp" op niet-bebouwde woonreservegebieden tot 1 januari 2040.

Hoewel de regelgeving inzake de erkenning van aannemers sinds 1991 van kracht is, rijzen er tot op vandaag nog steeds vragen over de toepassing en interpretatie ervan. In het arrest van 31 januari 2025 (nr. 262.195) verduidelijkte de Raad van State opnieuw enkele principes.

In zijn langverwachte arrest van 8 mei 2025 (nr. C-236/24) treedt het Hof van Justitie van de Europese Unie het “Wasserij-arrest” van de Raad voor Vergunningsbetwistingen bij. Het Hof oordeelt dat wanneer een overheid de opdrachtgever is van een MER-screeningsplichtig project, er binnen deze overheid een ‘passende scheiding’ moet worden aangebracht tussen de instantie die beslist of een project-MER-screening volstaat (dan wel een volledig MER moet worden opgemaakt), en de opdrachtgever zelf. Concreet moet er volgens het Hof een ‘passende scheiding’ bestaan tussen de gemeentelijke omgevingsambtenaar en de gemeente die vergunningaanvrager is. Of dergelijke ‘passende scheiding’ thans bestaat, blijft voer voor discussie.

In een recent arrest gaat de Raad van State in op de ruimte die een concessiegever heeft om een voorstel verder te verfijnen in het kader van finale contractbesprekingen met een voorkeursbieder, na het indienen van een BAFO. De Raad gaat grondig en in concreto na of een afdoende aanknopingspunt voor wijzigingen ten opzichte van de BAFO terug te vinden is in de concessiedocumenten, en of geen schending voorligt van het gelijkheids- of transparantiebeginsel.

Sinds de inwerkingtreding van Boek VI van het nieuwe Burgerlijk Wetboek op 1 januari 2025, heeft het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht een grondige hervorming ondergaan. Voor zorgvoorzieningen zoals ziekenhuizen, woonzorgcentra, kinderdagverblijven en andere organisaties binnen de zorg- of welzijnssector, brengt deze wijziging belangrijke aandachtspunten met zich mee, in het bijzonder op het vlak van hun contracten.

Bij GD&A Advocaten geloven we sterk in het delen van kennis. Via nieuwsbrieven, webinars, opleidingen en onze website reiken we lokale besturen praktische juridische inzichten aan. Vandaag voegen we daar met trots een nieuw kanaal aan toe: onze eigen podcast Recht Inzicht.