Het kadastraal inkomen (KI) is al decennialang een hoeksteen van de lokale fiscaliteit, maar tegelijk een bron van groeiend ongenoegen en juridische discussie. Lokale besturen bevinden zich in een spagaat: zij zijn afhankelijk van de opcentiemen op de onroerende voorheffing, maar ondervinden tegelijk de gevolgen van een verouderd en ondoorzichtig systeem. GD&A Advocaten volgt deze problematiek op de voet en biedt lokale besturen deskundig advies en juridische ondersteuning.

Het KI is een fictief inkomen, vastgesteld op basis van de normale netto-huurwaarde van een onroerend goed op het referentietijdstip van 1 januari 1975 (art. 477 WIB 1992). Deze waarde wordt jaarlijks geïndexeerd, maar de onderliggende huurwaarden zijn sinds 1975 niet meer structureel herzien. De wetgever voorziet in principe in een tienjaarlijkse algemene perequatie, maar deze is sinds 1980 niet meer uitgevoerd. Hierdoor ontstaat een structurele mismatch tussen de actuele vastgoedmarkt en de fiscale realiteit, met als gevolg een groeiende ongelijkheid tussen belastingplichtigen.

Het uitblijven van een algemene perequatie en de verouderde referentiewaarden leiden tot aanzienlijke verschillen tussen vergelijkbare onroerende goederen, zowel binnen als tussen gemeenten. Dit werd reeds aangekaart in parlementaire vragen en door het Rekenhof, en vormt een terugkerend thema in de rechtsleer. Rechtspraak, onder meer van het Grondwettelijk Hof, bevestigt voorlopig dat het huidige systeem niet strijdig is met het gelijkheidsbeginsel of het eigendomsrecht, ondanks de vastgestelde en reëel gepercipieerde ongelijkheden. Recente onderzoeken hebben uitgewezen dat er overigens weinig weerstand is van de eigenaars om toe te geven dat het comfortniveau van hun woning is gestegen sinds 1975.

De federale wetgever blijft ondertussen in gebreke om de wettelijke verplichting tot periodieke herschatting na te komen, met als gevolg een groeiende fiscale ongelijkheid. Lokale besturen heffen dan ook vandaag opcentiemen op de onroerende voorheffing, die berekend wordt op basis van een niet actueel KI. Dit vertaalt zich rechtstreeks in een lagere belastinggrondslag en dus in gemiste inkomsten voor de lokale overheid. Tegelijk dragen lokale besturen, door het innen van opcentiemen op een verouderde en ongelijke basis, bij aan het in stand houden van een systeem dat door velen als onrechtvaardig wordt ervaren. Lokale besturen worden hierdoor geconfronteerd met een toenemende druk vanuit de samenleving om te ijveren voor een eerlijker systeem.

Na de recente toevoeging van de mogelijkheid om de opcentiemen op de onroerende voorheffing te differentiëren bekijken wij graag de mogelijkheden voor de lokale overheden om een billijke maatschappelijk fiscale puzzel te leggen.

Bij GD&A Advocaten begrijpen we als geen ander het belang van deze materie. Ons team staat dan ook steeds klaar om uw bestuur met kennis van zaken bij te staan.

Ducimus per tenebras.