Tijdloze werken van Johan De Fré en zijn Immortal spelen verlengingen in huis Thuysbaert met GD&A Advocaten. Stay the same but different!

19 november 2020

Het kan verkeren… In het covid-19 annus horribilis 2020 werd een tentoonstelling die nooit een opening kreeg een eclatant succes. De kwaliteit van de werken van Johan De Fré en een covid-proof persoonlijke aanpak op maat in de stijl van GD&A werden door de uitgenodigde toeschouwers gesmaakt. De werken krijgen een trotse nieuwe eigenaar en een andere muur om aan te pronken. Dit schreeuwt om een bisnummer. De verkochte stukken worden vanaf het kerstverlof vervangen door de schilderijen uit de ‘Black & White Collectie’ en een selectie uit de ‘Cherries & Berries Exhibition P&H Londen december 2020. De vernieuwde tentoonstelling met een nieuwe veiling ten voordele van Unicef loopt tot en met de zomer van 2021.

“Er is in de werken van Johan De Fré de esthetische beleving van een ongeëvenaard vakmanschap zoals je dat ziet bij de stillevens van de Oude Meesters of bij de dieren van Frans Snyders maar er is ook meer; de innovatie, de artistieke visie erachter. Aan vele schilderijen onderligt een idee maar dat hoeft niet. Ook zonder staan de schilderijen als een huis.” Andy Detaille, ambassadeur België Singapore en bezoeker van de tentoonstelling.

1. Kunst inspireert ook in “Covid-time”

Verre dingen zijn ons in tijden van globalisering te nabij geworden. Een DNA-streng afkomstig van een chinese markt met levende dieren dwingt onze maatschappij grotendeels tot stilstand. Noodgedwongen moesten wij de voorbije maanden terug betere vrienden worden van de nabije dingen. Maar is dat zo verkeerd? Mensen zijn voor een beperkte toestand geboren. Het is goed om eens pas op de plaats te maken en niet steeds te kiezen voor de vlucht vooruit. De Covid-geestbeving is uiteraard vreselijk maar zij geeft ons tegelijkertijd een gedeelde horizon van ervaringen en een mogelijkheid tot catharsis. Eén van de conclusies zou wel eens kunnen zijn dat wij lokaler en stiller moeten gaan leven. Kunst kan ons daarbij inspireren. Kunst maakt vrij en geeft gedachten vleugels. Als laboranten van de moraal kunnen kunstenaars een stille invloed uitoefenen en mensen, hun verlangens en hun karakter langzaam veranderen. “Die stillsten Worte sind es, welche den Sturm bringen, Gedanken die mit Taubenfüssen kommen lenken die Welt.” Friedrich Nietzsche Dit is “par excellence” het cultuurvernieuwend en vitaliserend belang van de kunst die het pessimisme van angst en resignatie onverkort afwijst. Hierin willen Johan De Fré en GD&A Advocaten een voortrekkersrol op zich nemen.

2. Meester van het stilleven. Verweile doch, du bist so schön (Goethe)

De stillevens van Johan De Fré zijn in deze emblematisch. Johan’s authentieke schilderijen bezorgen ons een overzichtelijke wereld van nabije dingen waarin het goed is te verwijlen zonder “shock en stoss”. Hij toont dat de kunstenaar de wereld puur en mooi maakt middels een prachtig evenwichtige compositie, een sprekende kleurenpracht, een accurate toonwaarde, de superbe stofuitdrukking en de voor hem zo typerende sublieme reflecties en glanzende oppervlakken. De vruchten of voorwerpen op de stillevens maken het de toeschouwer mogelijk om het wezen van de dingen te zien door hun verschijning heen. Perfection consists not in doing extraordinary things, but in doing ordinary things extraordinarily well (Angelique Arnauld).

3. Johan De Fré contains multitudes

Maar Johan De Fré is meer dan een kunstschilder van stillevens. Veel stemmen weergalmen uit zijn werken. Deze tentoonstelling in het imposante huis Thuysbaert in zijn geboortestad Lokeren is zondermeer de meest veelzijdige expositie van zijn hand.

Het “Immortal duo-project”, geschilderd met zijn beste vriendin, presenteert ons monumentale naakten in de stijl van de oude meesters met ongelofelijk oog voor detail. Johan is een hoeder van de traditie. Hij schildert in ketens van oude conventies maar hij doet dat met een eigen invulling en spreekwoordelijk dansend. Hij gebruikt de oude meesters als ladder en als een trede maar niet om er op te rusten maar door verder te gaan zonder de ladder ooit weg te gooien. De realistische naakten zijn vaak polysemisch en boeien bijzonder door de zaken die afwezig, gemaskerd en verborgen blijven. Alles was tief ist liebt die Maske (Friedrich Nietzsche).

4. Ook artiest

Naast kunstschilder werd Johan de laatste jaren ook artiest. Parodiërend op de internationale kunstscene en met een vette knipoog naar de pompeuze kunsttaal van zelfverklaarde kunstpausen en kunsthandelaars laat Johan zijn inspiratie de vrije loop met installaties die de daarbij horende schilderijen completeren of ermee contrasteren. De humor die hij in zijn werken legt is scherp en neigt naar galgenhumor. “All the world is a stage and all men and woman merely players” (Shakespeare). Soms worden de poppen en marionetten (die wij allen een beetje zijn?) trouwens niet enkel figuurlijk maar ook letterlijk opgevoerd. Om nog te zwijgen over de spitante persiflages op Mondriaan, Fontana en Malevich... Bij een aantal donkere werken bekruipt de toeschouwer het gevoel “in doloribus pinxi” of in “tormentibus pinxit”. Maar zelfs hier houdt het vormelijk Apollinische het Dyonisische element weloverwogen en beheerst in toom. Een groot kunstenaar als Johan De Fré slaagt er dan ook in binnen het voorgeschrevene zichzelf te blijven.

5. Een weergaloze expositie die de tijd tijdigt

Kortom Johan de Fré toont in deze expositie dat hijzelf als kunstenaar -en de schilderkunst als medium- zijn/haar grenzen nog lang niet heeft bereikt. De werken combineren subtiel de gevoelsmatige, aan tijd gebonden, ervaring van de wereld met het streven naar tijdloosheid. Zij bezitten een kracht die overvol is, actueel en tegelijk zwanger van de toekomst om ons weg te voeren uit de wereld van alledag naar de wereld van de hartslag (Peter Sloterdijk). Johan De Fré dwingt ons in tijden van reproductie en massificatie terug aandachtig te kijken met een bewuste, langzame en intense blik die de klokken doet zwijgen. En waar het rad van Ixion stilstaat daar wordt ruimte gemaakt voor tussentijd met zijn inherente toegifteverschijnselen zoals geluk, vriendschap en belangeloos genieten, hetgeen de bezoekers aan den lijve mochten ondervinden.

6. “Was dit de tentoonstelling? Welaan! Nog een keer!”

Een tentoonstelling die nooit geopend werd kan uiteraard niet sluiten. In 2021 wordt er dan ook een vervolg gegeven aan “Johan De Fré meets GD&A Advocaten”. De verkochte werken worden vervangen door nieuw materiaal uit de recente ‘Black & White Collectie’ en een selectie uit de ‘Cherries & Berries Exhibition P&H Londen december 2020. Deze pareltjes wachten op u om hen te ontdekken. Daarnaast wordt een nieuwe veiling georganiseerd ten bate van Unicef. Wordt vervolgd…

BEAUTY IS TRUTH. TRUTH IS BEAUTY. That is all you know on earth and all you need to know (John Keats).